Sədəqə xətaları yox edər! Sədəqə bəlanın qarşısını alar! Sədəqə ömrü uzadar!
Yalnız bu ayəni xatırlamaq kifayətdir ki, insan davamlı yaxşılıqlar etməyə niyyətli olsun və bacardıqca etsin!
“Zərrə qədər yaxşılıq edən əvəzini alacaqdır!”. əz-Zilzələ surəsi, 7
Ənəs (Allah ondan razı olsun) rəvayət edir ki, Peyğəmbər (Allahın ona salavat və salamı olsun) buyurdu: “Həqiqətən sədəqə insanı Allahın qəzəbindən və pis ölümdən qoruyur”. Tirmizi 664
Sədəqə verə bilmək və ya verə bilməmək nəfs işidir. Tamahkarlıqla comərdlik bir yerdə mümkün deyildir.
Uca Allah buyurur: ”Nəfsinin tamahından qorunan kimsələr nicat tapanlardır”. əl-Həşr surəsi, 9
Başqa bir ayədə buyurur: “Onların mallarından sədəqə götür ki, bununla onları pak edib təmizə çıxarasan”. ət-Tövbə surəsi, 103
Sədəqə- sidqi-ürəkdən verildiyinə görə sədəqə adlandırılmışdır. Bu kəlmələrin hər ikisi – sidq və sədəqə eyni kökdən törəmişdir. İnsan on verilən nemətlərə görə Yaradana olan sədaqətini sədəqə ilə göstərir, və bunun qarşılığını alacağına inanır. Uca Allah buyurur:
“Əgər Allaha gözəl bir borc versəniz (malınızı Onun yolunda xərcləsəniz), O bunu sizin üçün qat-qat artırar və sizi bağışlayar. Allah şükürün əvəzini verəndir, Həlimdir”. ət-Tağabun surəsi, 17
“Budur, siz Allah yolunda malınızdan xərcləməyə dəvət edilirsiniz. Aranızda isə simiclik edənlər də tapılır. Kim simiclik etsə, ancaq öz əleyhinə etmiş olar. Allah Zəngin, siz isə kasıbsınız. Əgər üz çevirsəniz, yerinizə sizin tayınız olmayan başqa insanlar gətirər”. Muhəmməd surəsi, 38
Varlı kəs nə qədər yardım etsə də “Mən çox yardım edirəm”, deyib xeyir işlərdən uzaq durmamalı, kasıb kəs “Biz varlı deyilik”, deyərək xeyirxahlıqdan geri qalmamalıdır. Yardımlaşma sadəcə mal ilə deyildir. Bir çox yardımlaşma növləri vardır. Malı olan malından, elmi olan elmindən, gücü olan gücündən sədəqə verə bilər.
Odur ki, heç kim “Mən yaxşlıq etmək istəyirəm, amma imkanım yoxdur. Bilmirəm nə edim?”, deyə bəhanə gətirə bilməz.
Elm öyrənmək və öyrətmək sədəqə sayıla bilər. Ən üstün, ən fəzilətli sədəqə müsəlman bir adamın elm öyrənməsi sonra da o elmi bir müsəlman qardaşına öyrətməsidir.
Şəxsin özü üçün xərclədikləri sədəqə sayıla bilər. Peyğəmbərimiz (Allahın ona salavat və salamı olsun): “Nəfsinə yedirdiyin şey sənin üçün sədəqədir”, deyə buyurmuşdur.
Günah və pis əməllərdən uzaq durmaq sədəqə sayıla bilər. Bir müsəlmanın günah və pis əməllərdən uzaq durması ona sədəqə savabı qazandırar.
Ailə üçün xərcləmək sədəqə sayıla bilər. Öz ailəsi üçün xərclədiyi hər şey insana sədəqə savabı qazandırır.
Xəstə ziyarəti etmək sədəqə sayıla bilər. Bir müsəlman xəstə ziyarəti edərsə sədəqə savabı qazanar.
Yol göstərmək sədəqə sayıla bilər. Yolunu itirən yolçuya yol göstərmək sənin üçün sədəqədir.
Borcluya möhlət vermək sədəqə sayıla bilər. Kim borcunu qaytara bilməyənə möhlət verərsə, sədəqə savabı qazanar. Kim borc vaxtı çatsa da, onu almağı təxirə salarsa, hər gün bir sədəqə savabı qazanar.
Ağac əkmək sədəqə sayıla bilər. Bir müsəlman meyvəsindən və kölgəsindən və ya özündən faydalanacaq ağac və ya bir bitki əkərsə bu onun üçün sədəqə yerinə keçər.
Yoldakı maneələri qaldırmaq sədəqə sayıla bilər. Yolda insanların gediş-gəlişinə mane olan şeylərin qaldırılması insana sədəqə savabı qazandırır.
Salama cavab vermək sədəqə sayıla bilər. Salama salamla cavab vermək sədəqə savabı qazandırır.
Xeyriyyə müəssisələri tikdirmək sədəqə sayıla bilər. İnsanların istifadəsinə verilən və xeyirli işlərdə istifadə edilmək üçün inşa edilən bütün müəssisələr və vəqflər sahiblərinə qiyamətə qədər sədəqə savabı qazandıran şeylərdir.
Küsülüləri barışdırmaq sədəqə sayıla bilər. Küsülülərin arasını düzəldib onları barışdırmaq, onlar arasında ədalətli qərar vermək sədəqədir”.
Əbu Hureyra (Allah ondan razı olsun) rəvayət edir ki, Peyğəmbər (Allahın ona salavat və salamı olsun) demişdir: “Hər səhər insanlar yuxudan oyandıqda, yer üzünə iki mələk enir. Onlardan biri: “Allahım, malını (Sənin yolunda) xərcləyən hər kəsə (etdiyi yaxşılığın) əvəzini ver!”– deyir. Digəri isə: “Allahım, xəsislik edən hər kəsi tələf et!”– deyir”. Buxari 1442
Bəzən insan sədəqə vermək niyyətində olur, amma nəfsinin artıq çoxdan vaz keçdiyi malını (geyim və.s ) sədəqə verməyə yalnız razı olur. Halbuki insan ən sevdiyi dünya malından keçməyə razı olduqda dünyda heç bir şeyi itirmək ona çətin gəlmir. Beləcə ruhu daha çox təmizlənir, dünyadan asılı olmur, beləcə onu heç bir şey qorxutmur. Yalnız Allahı narazı salan işlər etməkdən başqa bir qorxusu qalmır. Uca Allah buyurur:
“Sevdiyiniz şeylərdən Allah yolunda xərcləməyincə xeyrə nail olmayacaqsınız. Siz nə xərclədiyinizi, şübhəsiz ki, Allah bilir”. Ali İmran surəsi, 92
Əgər sədəqə verərkən başqa insanların da savab işə cəlb edlməsini istəyirsinizsə sədəqə barəsində kiməsə bildirməkdə bir qəbahət yoxdur. Lakin mümkün qədər gizlətmək daha yaxşı olardı. Necə ki, Uca Allah buyurur:
“Sədəqələri aşkarda verirsinizsə, bu çox gözəl. Əgər onu yoxsullara gizlində versəniz, bu sizin üçün daha yaxşı olar. Allah sizin bəzi günahlarınızdan keçər. Allah nə etdiklərinizdən xəbərdardır”. əl-Bəqərə surəsi, 271
Sədəqəni gizlində edib, niyyətini yalnız Allah üçün edən kəs, bir müddət sonra yaxşılıq etdiyi kəsdən düzgün təşəkkür görmədikdə etdiyi yaxşılığı ona xatıladar, minnət qoyar. Sədəqə verən kəs yaxşı olar ki etdiyi yaxşılığı unutmağa çalışsın. Necə ki insan günah etdikdə onun günah olduğunu dərk etdikdən sonra unutmağa çalışardı.
Uca Allah buyurur: “Mallarını Allah yolunda xərcləyənlərin və xərclədiklərinin ardından minnət qoymayan və əziyyət verməyənlərin, Rəbbi yanında mükafatları vardır. Onlara heç bir qorxu yoxdur və onlar kədərlənməyəcəklər. Xoş söz demək və xətaları bağışlamaq, minnətlə verilən sədəqədən daha yaxşıdır. Allah Zəngindir, Həlimdir. Ey iman gətirənlər! Sədəqələrinizi, özünü camaata göstərmək məqsədilə xərcləyən, Allaha və Axirət gününə inanmayan şəxs kimi minnət qoymaqla və əziyyət verməklə puç etməyin. Bunun məsəli üzərində torpaq olan hamar qayanın məsəlinə bənzəyir ki, şiddətli yağış yağıb onu çılpaq hala salmışdır. Onlar qazandıqlarından heç bir şeyə nail olmazlar. Allah kafir xalqı doğru yola yönəltməz”. əl-Bəqərə surəsi, 262-264
Sədəqə bəlanın qarşısını alar, xətaları yox edər, ömrü uzadar. Yaxşılıq və xoşbəxtliyə çatmağın yolu sədəqədən keçir.
Səhabələr bir xurma belə sədəqə verməyə çəkinməzdilər. Rəvayət edilir ki, Aişə (Allah ondan razı olsun) demişdir: “Bir qadın öz iki qızı ilə birlikdə yanıma gəlib (yeməyə bir şey) istədi. Məndə bircə dənə xurma var idi. Mən xurmanı ona verdim, o da onu iki yerə bölüb qızların hər birinə bir yarısını verdi, özü isə ondan yemədi. Buxari, 1418
Müəllif: Feqihcom heyəti
