Musiqi ifa etməyin və dinləməyin hökmü – 1-ci hissə

Bu gün, demək olar ki, cəmiyyəti öz ağuşuna almış bir amil də musiqidir. Bu barədə tez-tez soruşulur və təəssüflər olsun ki, bu gün özünü dindar sayan, həqiqətdə isə, nəfsinin istəklərinə tabe olan insanlar ortaya çıxmışdır ki, musiqini halal bilib onun cəmiyyətdə hansı fəsadlar törətdiyinə göz yumurlar. Musiqinin haram olması barədə Quranda üç dəlil vardır. Bunlardan birincisinə Loğman surəsində rast gəlmək olar.

Burada Uca Allah buyurur: “İnsanlar arasında elələri də var ki, heç bir biliyi olmadan (başqa­larını) Allah yolundan sapdırmaq və (Allahın ayələrini) lağa qoymaq üçün boş-boş sözləri satın alırlar. Məhz onları alçaldıcı bir əzab gözləyir. Ayələrimiz onlara oxunduğu zaman sanki onları eşitmirmiş, qulaqla­rında tıxac varmış kimi təkəbbürlə üz çevirər. Sən belələrini sarsıdıcı bir əzabla müjdələ!”  Loğman 6-7.

Allahın kitabını daha yaxşı bilən, Peyğəmbərin (Allahın ona salavat və salamı olsun) mədrəsəsindən çıxan səhabələr bu ayənin musiqi haqda olduğunu qəbul etmişlər. Abdullah ibn Məsud (Allah ondan razı olsun) həmin ayəni təfsir edərkən: “Şəriki olmayan Allaha and olsun ki, burada mahnı, musiqi nəzərdə tutulur”– deyərək üç dəfə təkrar etmişdi.  Təfsir ibn Kəsir 3/442.

Həmçinin Abdullah ibn Abbas (Allah onlardan razı olsun) bu ayə haqqında buyur­muşdur: “Ayədəki “boş-boş sözlər” mahnı oxuma və ona bənzər şeylərdir”.  Buxari, “Ədəbul-Mufrad” kitabı, 786.

Eləcə də, səhabələrdən olan Abdullah ibn Ömər və Cəbir ibn Abdullah (Allah onlardan razı olsun) da ayənin musiqi haqqında enmiş olması görüşündədirlər. O cümlədən Mucahid, İkrimə, Səid ibn Cubeyr, Qatədə və İbharim ən-Nəxəi bu fikri təsdiqləmişlər.

Həqiqətən də musiqi haram olan əyləncənin bir növüdür. Bu fikri təsdiqləyən başqa bir ayə isə ən-Nəcm surəsində nazil olmuşdur. Bu məqamla bağlı Uca Allah belə buyurur: “Siz bu kəlama təəccübmü edirsiniz, gülürsünüz, heç ağlamırsınız və oynayıb əylənirsiniz?” ən-Nəcm surəsi, 59-61.

Abdullah ibn Abbas (Allah onlardan razı olsun) və Mucahid (Allah ona rəhmət eləsin) bu ayə haqqında: “O, mahnıdır” — demişlər.

 Digər bir ayədə isə Uca Allah belə buyurur: “Onlardan gücün çatdığı kim­sə­lə­ri səsinlə (günaha) təhrik et, atlı və pi­ya­danı onların üs­tünə yerit, mallarına və övlad­larına şə­rik ol, onla­ra vədlər ver. Şübhə­siz ki, şeytan onlara ancaq yalan vəd­lər verər”. əl-İsra surəsi, 64.

İbn Qeyyim (Allah ona rəhmət eləsin) bu ayə ilə bağlı demişdir: “Allaha itaətdən kənarda olan istənilən növ səs şeytanın səsidir. Onu əmr etdiyi və onu bəyəndiyi üçün şeytana nisbət edilmişdir. Musiqi səsi, ölü üçün fəryadetmə, nəfəs alətləri, simli, elektron və başqa bütün növ calğı alətlərinin səsləri, Adəm oğullarının canını sıxan, onlara ehtiraslı vəsvəsələr verən və onları narahat edən şeytanın səslərindəndir. Musiqi səsi qəlblərə dinclik, sevinc verən, onları  sakitləşdirən və Rəbbinə xuşu ilə ibadətə sövq edən Quran səsinin  ziddinədir”.  əl-Kəlamu Alə Məsələtus-Səma, 379-380.

Ardı var…